Teknolojinin gelişmesi ve hayatın hız kazanması ile iş dünyası da bu yeniliklerden payını alıyor. Yaşamın her alanına yansıyan dijitalleşme süreci ile eskiden yazılı evraklar üzerinden yapılan çoğu iş ekrana taşınarak kolay erişimin yolunu arıyor. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de dönüşüm süreci son sürat devam etmekte. Bu geçiş döneminin en önemli başlığını tabi ki e-belge uygulaması. Kamu kurumlarında, ilgili memurların eşliğinde yapılan pek çok iş artık bireysel olarak ekran karşısında akıllı telefonlardan ya da bilgisayardan yapılıyor. Zaman ve iş gücü açısından ciddi tasarruf sağlanan bu işlemlere her geçen gün yenisi ekleniyor. Ticari hayatın en önemli taşlarından olan mali veri aktarımının da dijitalleşme süreci her geçen gün hızlanıyor. Tüm bunlar olurken sistemi anlamak ve en doğru şekilde yorumlamak hata riskini azaltırken iş hayatını kolaylaştırıyor. Elektronik fatura olarak adından söz ettiren dijital fatura çeşitlerinin birbirleri ile karıştığı ve farklarının yeterince anlaşılamadığı için oluşan sorunlar zaman zaman kullanıcıların tedirgin olmasına neden oluyor.
E-Fatura Mükellefi Kimdir?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan tebliğlere göre, 2020 yılı ve sonrası brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzeri olan firmalar, e-fatura mükellefi olarak tanımlanır. Fakat GİB tarafından güncellenen tebliğ ile, 2021 yılı cirosu 4 milyon TL ve üzeri olan firmaların, en geç 01 Temmuz 2022 tarihine kadar e-fatura ve e-arşiv fatura kullanmaya başlamaları gerektiği duyuruldu. Yani tebliğden de anlaşılacağı üzere
bazı firmalar ciroları kapsamında zorunlu olarak e-fatura sistemine geçmiş oldular. Cirosu gereği e-fatura sistemine dahil olması zorunlu olmadığı halde dijital avantajlardan yararlanmak için gönüllü geçişlerle birlikte kullanıcı sayısı her geçen gün artmakta.
E-Arşiv Mükellefi Kimdir?
E-Fatura sistemine geçen her mükellef e-arşiv mükellefi olmak zorundadır. Çünkü e-fatura hazırlama sürecinde, e-fatura kullanıcı olmayan kişilere ve vergi mükellefi olmayan kişilere e-arşiv sistemi üzerinden fatura kesilmektedir. Başka bir deyişle elektronik belge uygulamaları kapsamında ticaret hayatında giren e-fatura ve e- arşiv kavramları Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde ayrıntıları ile anlatıldığı şekline göre, fatura kesen ve faturayı alan tarafların ikisinde e-fatura mükellefi olduğu durumlarda sadece e-fatura kesilmesi zorunludur. Eğer iki taraftan herhangi biri e-fatura uygulamasına henüz dahil olmamışsa e-arşiv faturası kesilir.
E-Fatura Mükellefine E-Arşiv Faturası Kesilmesi Durumu
Vergi Usul Kanunu ile çizilmiş kurallar gereğince, e-Fatura uygulamasını kullanan yani e-faturaya geçenler yine e-faturaya geçmiş olan firmalara yalnızca e-Fatura kesilebilir. Burada dikkate alınması gereken tek şey tarafların e-fatura kullanıcısı olup olmadığıdır. Taraf olan iki şirket e-faturaya geçmişse kesilecek olan fatura e-fatura olmalıdır. Ancak alıcı e-faturada satıcı değilse satıcı e-arşiv fatura kesebilir.
E-arşiv fatura kesebilmek için öncelikle başvuru yapmanız gerekmektedir. İlgili başvuruyu yapabilmek için farklı entegratörler kullanabilirsiniz. Ayrıca e-Arşiv fatura sistemine dahil olabilmeniz için öncelikle e-fatura sisteminizin olması gerekir. E-Arşiv fatura kesmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinden gerekli işlemleri yapabilirisiniz. İmkanlar dahilinde özel entegratörlerden de destek almanız mümkündür.
Herhangi bir e-fatura mükellefine e-arşiv fatura kesilmesi halinde bu e-arşiv faturası geçerli olmaz. Böyle bir durumda faturayı kesen taraf e-arşiv faturasını iptal etmeli ve e-fatura düzenlemelidir. Yanlış işlemin düzeltilmesi ve e-faturanın düzenlenmesi için mal veya hizmetin tesliminden sonra yedi iş günü süresinde yasal süre tanınmıştır. Bu süre zarfında gerekli e-faturayı düzenlemeyen tarafa bir usule aykırı işlemden ceza kesilir. Bu tarz bir durumla alıcı konumundayken karşılaşan e-fatura mükellefi, e-arşiv faturanın iptali ve yeni bir e-fatura düzenlenmesi talebinde bulunmalıdır.
